१. विसर्गका सामान्यतया तीन रूप हुन्छन्। ती हुन्: (ः), र् तथा स् ।
२. विसर्ग (ः) भन्दा पर कख-चछ-टठ-तथ-पफ+श-ष-स (यसलाई वर्णको पहिलो र दोस्रो अक्षर+श, ष, स भनेर सजिलै सम्झिन सकिन्छ) भएमा र् हुँदैन। कि त विसर्ग ( ः) नै हुन्छ कि त श्, ष्, स् मा परिणत हुन्छ। यीबाहेक अरूमा र् हुन सक्छ।
जस्तैः
- पुनः (र्) + जीवन = पुनर्जीवन (शुद्ध)
- पुनः (र्) + स्थापना = पुनःस्थापना वा पुनस्स्थापना (दुवै हुने)। (शुद्ध) तर, पुनर्स्थापना हुँदैन।
-पुनःसंरचना (शुद्ध), पुनर्संरचना (अशुद्ध)
-अन्तःशुल्क (शुद्ध), अन्तर्शुल्क (अशुद्ध)
अन्य शुद्ध (पुनर् सँग सम्बन्धित)
-पुनर्निर्माण, पुनर्वास, पुनर्लेखन आदि।
-पुनरुत्थान (पुनर्+उत्थान)
-पुनरुत्पादन (पुनर्+उत्पादन)
-पुनरवलोकन (पुनर्+अवलोकन)
-पुनरागमन (पुनर्+आगमन)
विसर्ग हुने अन्य केही शब्द
-दु:ख,
-निःशब्द,
-अन्तःकरण,
-दुःशासन आदि।
३. शब्दका अन्तमा अः भएमा सन्धिका क्रममा ओकार हुने अवस्था शब्दका अन्तमा अः छ र त्यसलगत्तै "कख-चछ-टठ-तथ-पफ+श-ष-स" वर्णमध्ये कुनै एक भएको अवस्थामा बाहेक अन्य वर्ण भएमा ओकारमा परिणत हुन्छ।
जस्तैः
- मनः + दशा = मनोदशा
- मनः + विज्ञान = मनोविज्ञान
- त्यस्तै रजोगुण (रजः+गुण) आदि।
तर, अन्तमा अः लगत्तै "कख-चछ-टठ-तथ-पफ+श-ष-स" भएमा ओकार हुँदैन।
जस्तैः
मनः+क्रान्ति = मनःक्रान्ति (मनोक्रान्ति जबर्जस्ती बनाइएको शब्द हो ।)
